onderhoud
Het is belangrijk om de aandacht te vestigen op onderhoud aangezien dit vaak over het hoofd wordt gezien of minder belangrijk wordt geacht. Onderhoud neemt een groot deel in beslag van de kosten die volgen na de bouw van een school. Daarnaast zorgt een gebrek aan onderhoud voor een inefficiëntere werking van de installaties, onveilige situaties en hogere verbruiks- en herstelkosten als gevolg. Het is daarom voordelig om onderhoud al vroeg in het ontwerpproces te betrekken en hier gedurende het gebruik van het gebouw voldoende aandacht aan te schenken.
Onderhoud kan worden opgedeeld in:
- preventief onderhoud: richt zich op het in stand houden van een goede conditie van bouwelementen en installaties. Bijvoorbeeld: smeren van scharnieren, reinigen van ventilatieroosters
- correctief onderhoud: het herstellen van beschadigingen of defecten. Bijvoorbeeld: vervangen van losgekomen isolatie rond leidingen, reparatiewerken aan plafond, herstelling van een CV-ketel
- vervanging: wanneer het element het einde van zijn levensduur bereikt heeft.
Daarnaast bestaat er ook curatief onderhoud. Hierbij wordt het gebouwelement vervangen door een beter element wat leidt tot een betere werking, minder onderhoud en/of een energiebesparing. De kost hiervan is zeer afhankelijk van de wensen van de school.
De kosten voor onderhoud maken deel uit van de exploitatiekost van een gebouw. Dit is de som van de volgende kosten:
- vaste kosten (rente en afschrijving),
- energiekosten,
- onderhoudskosten,
- administratieve kosten en
- specifieke bedrijfskosten.
In het Handboek Kostenefficiënt Scholen Bouwen lezen we dat deze exploitatiekosten voor onderwijsgebouwen jaarlijks ongeveer 10 - 15% van de initiële investeringskost bedragen. Voor alleen onderhoud wordt aangeraden om jaarlijks 1.5 - 2.5% van de bouwkost te reserveren, afhankelijk van de gebouweigenschappen. U kan dit preciezer bepalen door een onderhoudsplan op te maken. Hiervoor voert u best eerst een conditiemeting uit waarmee u de huidige staat van het gebouw bepaalt. Op basis daarvan stelt u een plan op waarin u onderhoudstaken uitzet over een aantal jaren.
Hoe kan u de onderhoudskosten drukken en het gebouw in goede staat houden?
- Neem onderhoud al van bij de ontwerpfase mee in rekening . Zo zorgt onderhoudsvriendelijk ontwerpen enerzijds voor minder onderhoud maar anderzijds ook, als er onderhoud moet plaatsvinden, dat dit op een eenvoudige manier kan gebeuren. Denk hierbij aan het toegankelijk maken van belangrijke knooppunten van leidingen en het eenvoudig vervangen van grotere gebouwdelen of installaties.
- Goed planmatig onderhoud tijdens de gebruiksfase levert voordelen op. Om er voor te zorgen dat onderhoud op een correcte manier gebeurt, is de nodige kennis hierover belangrijk. Daarom is het nuttig om bij de ingebruikname een handleiding en/of onderhoudsplan op te stellen en iedereen van de nodige kennis te voorzien.
Meer weten?
- Handboek Kostenefficiënt scholen bouwen: In hoofdstuk 4.3 wordt gesproken over onderhoud en het belang ervan.
- GRO (handleiding van het Facilitair bedrijf): Hierin zit een checklist met maatregelen voor onderhoud en herstellingen. Vragen die gesteld worden, zijn onder andere
- Zijn bouwkundige onderdelen visueel inspecteerbaar?
- Is het gebruik van te poreuze materialen vermeden?
- zijn de ventilatiekokers eenvoudig te reinigen? Bv rond i.p.v. rechthoekig
- Onderhoudsgids voor duurzame gebouwen van Buildwise (vroeger: WTCB)
- Publicaties uit Nederland: